Asset Publisher Asset Publisher

Historia Nadleśnictwa

Historia Nadleśnictwa Krucz

 

Nadleśnictwo w obecnych granicach utworzono z dniem 1 stycznia 1984 r. Przed rokiem 1945 tereny te stanowiły własność kilku prywatnych majątków. Największe z nich Krucz-Goraj i Obrzycko zajmowały większość obszaru.
W 1865 r. Jan Henryk XI von Hochberg (hrabia niemiecki) zakupił folwark Goraj od hrabiego Dzieduszyckiego z Wronek. W 1873 r. od Ignacego Getzendorf Grabowskiego kupił dobra w Kruczu. Po jego śmierci posiadłość odziedziczył jego syn Wilhelm Bolko Emanuel von Hochberg. On wybudował dworek myśliwski w Kruczu, a później zespół pałacowy Goraju.
Majątek Krucz-Goraj obejmował wsie: Goraj, Krucz, Biała, Bielawy, Ciszkowo, Dębe, Góra, Hamrzysko, Gulcz, Jasionna, Klempicz, Kruteczek, Rzecin i Nadleśnictwo Smolnydół. Pod koniec XIX wieku powierzchnia liczyła 8316,48 ha, w tym 7314,60 ha lasów. Cały obszar majątku podzielono na trzy nadleśnictwa: Klempicz, Smolary i Goraj. W skład, których wchodziło łącznie 9 leśnictw: Dębe, Goraj, Jasionna, Smolary, Kruczlas, Rzecin, Biała, Klempicz, Krucz. Głównym źródłem dochodu była hodowla jeleni oraz organizowane na nie polowania. Ponad 6000 ha lasów i łąk ogrodzono 2,5 m drucianym płotem.
Głównym celem właściciela było doprowadzenie do wzorowego gospodarstwa łowieckiego. Dodatkowymi dochodami majątku w Goraju było Przedsiębiorstwo Kopalń Węgla Brunatnego, Gorzelnia oraz gospodarstwo rolne w Ciszkowie. Hrabia posiadał tartak w Smolarach, wybudował linię kolejową ze Smolar w stronę Gulcza do transportu drewna - obecnie nie ma po niej śladu. Hochbergowie w latach 1881 – 1915 na dużą skalę prowadzili prace zalesieniowe na zdewastowanych nadmiernym wyrębem terenach.
W lasach tych prowadzono gospodarkę opartą o tzw. „najwyższą rentę" – metoda intensyfikacji produkcji leśnej (szkoła leśnictwa niemieckiego). W lasach majątkowych gospodarka prowadzona była na podstawie operatów urządzeniowych, co zapewniało w miarę prawidłową gospodarkę leśną.
W latach 1922 – 1924 lasy obecnego Nadleśnictwa Krucz, podobnie jak inne lasy Puszczy Noteckiej, dotknięte zostały katastrofalną gradacją sówki choinówki. Przyczyniła się ona do wyrębu większości drzewostanów sosnowych. Odnawiano głównie sosną, gatunki liściaste wprowadzano sporadycznie. W większych ilościach sadzono brzozę. Materiał sadzeniowy i siewny z powodu braku na tym terenie sprowadzano je z innych rejonów kraju, co spowodowało występowanie drzewostanów sosnowych niedostosowanych do warunków siedliskowych tego terenu oraz wystąpienie drzewostanów niewiadomego pochodzenia.

W czasie II wojny światowej lasy nie były nadmiernie eksploatowane głównie z braku drzewostanów starszych klas wieku. Powstały w tym okresie znaczne zaległości w cięciach pielęgnacyjnych. Przyjmuje się, że do roku 1945 majątek był w posiadaniu Hochbergów. W 1945 roku na mocy „Dekretu o reformie rolnej" lasy majątkowe (Krucz, Goraj, Obrzycko) oraz pewna część drobnej własności poniemieckiej zostały przejęte przez Skarb Państwa. Utworzono wówczas na ich terenie nadleśnictwa państwowe Goraj i Obrzycko.

W okresie od 1945 – 1969 roku gospodarkę na terenie nadleśnictwa prowadzono głównie w oparciu o:
• Prowizoryczna tabelę klas wieku dla Nadleśnictwa Krucz (dawniej Goraj do 31.12.1950 r. oraz Nadleśnictwo Obrzycko do 30.09.1946 r.)
• Operat prowizorycznego urządzenia lasu Nadleśnictwa Krucz do 30.09.1959 r. oraz Nadleśnictwo Lubasz do 30.09.1958 r.
• Operat definitywnego urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Krucz do 30.09.1969 r. oraz Nadleśnictwo Obrzycko do 30.09.1969 r.
Użytkowanie rębne prowadzono stosując zręby zupełne o szerokości 60 – 80m, a rębnię gniazdową stosowano w niewielkim rozmiarze tylko na terenie Nadleśnictwa Krucz.

W omawianym okresie wystąpiły gradacje szkodników pierwotnych, z czego:
- opaślik sosnowy w latach 1964 – 1968 wystąpił na pow. 2876 ha,
- brudnica mniszka w latach 1953 – 1966 wystąpiła na pow. 2320 ha,
- korowiec sosnowy w roku 1957 wystąpił na pow. 120 ha.
Zanotowano również występowanie poprocha cetyniaka i borecznika małego. W uprawach znaczne szkody wyrządziły zwójki, a w drzewostanach porolnych i odnowionych z opóźnieniem haliznach huba korzeniowa.

W okresie I rewizji urządzenia lasu w latach 1969 – 1981 miały miejsce znaczne ruchy reorganizacyjne w administrowaniu omawianego obszaru. Do końca roku 1972 Nadleśnictwa Krucz i Obrzycko istniały w granicach z 1945 roku.

Z dniem 1 stycznia 1973 roku dotychczasowe Nadleśnictwo Krucz włączono do Nadleśnictwa Potrzebowice jak i obręb Krucz; natomiast Nadleśnictwo Obrzycko włączono jako obręb do Nadleśnictwa Oborniki. Następnie z dniem 1 stycznia 1979 roku obręb Krucz oraz północna część obrębu Obrzycko (po granicy województwa poznańskiego i pilskiego) pod nazwą obręb Lubasz – włączone zostały do nowo utworzonego Nadleśnictwa Wronki. Gospodarkę prowadzono wtedy na podstawie operatu urządzeniowego opracowanego na okres od 1.10.1969 r. do 30.09.1979 r., a wykonanych dla byłych Nadleśnictw Krucz i Obrzycko. W latach 1982 – 1991 (okres II rewizji urządzeniowej) gospodarkę prowadzono w oparciu o operaty urządzeniowe dla Nadleśnictwa Wronki wg stanu na 1 styczeń 1979 r. (dla obrębu Boruszynek).

W okresie obowiązywania w/w planów na terenie Puszczy Noteckiej wystąpiła w latach 1981 – 1986 gradacja brudnicy mniszki, co spowodowało pogorszenie stanu lasu. Również w latach 1988 – 1992 miały miejsce masowe pojawy szkodliwych owadów.
Barczatka sosnówka
Nadleśnictwo posiada wiarygodne dane z kart meldunkowych o ilości występowania szkodliwych owadów leśnych. Wynika z nich, że największym zagrożeniem nadal jest brudnica mniszka, która w 1993 roku zagrażała 13872 ha. Drugim pod względem niebezpieczeństwa owadem jest strzygonia choinówka, która wystąpiła na 2500 ha. W 1992 roku jako szkodnik wtórny uaktywnił się przypłaszczek granatek, który wystąpił na 2800 ha
W ostatnim 10 – leciu gospodarka leśna była prowadzona w oparciu o plan urządzenia lasu opracowany na lata 2003 – 2012 rok.